Habang papalapit ang Halalan 2025 sa Mayo 12, tumataas ang bilang ng mga insidente ng karahasang may kaugnayan sa eleksyon—kabaligtaran ng pahayag ng Commission on Elections (Comelec) na nananatiling “mababa” ang antas ng karahasan ngayong taon.
Ayon sa Philippine National Police (PNP), umabot na sa 35 ang na-validate na election-related incidents (ERIs) sa buong bansa, kung saan 13 ang nasawi. Isa sa mga pinakamatinding kaso ang pamamaril kay Mayor Joel Ruma ng Rizal, Cagayan noong Abril 23 habang nasa campaign sortie sa Barangay Illuru Sur. Tinamaan siya sa kanang balikat at idineklarang dead on arrival sa ospital.
Ang insidente ay bahagi ng mas malawak na kasaysayan ng political violence sa lalawigan. Noong 2018, si Ruma—na noo’y vice mayor—ay naaresto kaugnay ng pagpatay sa dating konsehal na si Alfredo Alvarez. Sa kabila nito, nanalo siyang alkalde noong 2022.
Bukod kay Ruma, iniimbestigahan din ang pamamaril sa isang kandidato sa konseho sa Maguindanao del Sur noong Abril, kung saan dalawa ang nasawi kabilang ang isang barangay kapitan. Sa Basilan, isang mayoral candidate ang tinambangan habang pauwi mula sa rally, ngunit nakaligtas.
Noong Abril 10, si Kerwin Espinosa, isang kilalang personalidad na dating diumano’y sangkot sa ilegal na droga at ngayo’y tumatakbo bilang independent candidate sa Leyte, ay binaril habang nasa isang pulong kasama ang mga lokal na lider sa Barangay Tinag-an, Albuera. Nakaligtas siya, ngunit dalawa sa kanyang kasamahan ang nasawi. Ayon sa pulisya, iniimbestigahan pa kung election-related ang insidente.
Sa kabila ng mga insidenteng ito, iginiit ng Comelec na wala pang sapat na batayan upang ideklara ang mga lugar bilang “election hotspot.” Gayunman, para sa mga lokal na residente, hindi ito nagpapalubag ng loob.
Ayon sa ilang election watchdogs, bumabalik ang pattern ng targeted killings tuwing election season, lalo na sa mga lalawigang may kasaysayan ng dynastic rivalry. Nananawagan sila ng mas agresibong proteksyon sa mga kandidato, lalo na sa mga independent at bagong pangalan na walang personal security detail.
Ang patuloy na karahasan ay nagpapakita ng pangangailangan para sa mas mahigpit na batas, mas masusing imbestigasyon, at mas matinding pagbabantay—upang matiyak na ang Halalan 2025 ay hindi lamang demokratiko sa papel, kundi ligtas para sa lahat ng kalahok.
